Jakie mapy w Karpaty Ukraińskie?

Góry

17 stycznia 2019
Adam Rugała

Czy ktoś wyobraża sobie górską wyprawę bez mapy? Ja nie. Planowanie bez mapy? Tym bardziej nie. Jakie mapy warto mieć jadąc w Karpaty Ukraińskie? Co użyć do jeżdżenia palcem po mapie?

Mapy papierowe w teren

Jeszcze do niedawna z mapami nie było łatwo. Trzeba było kombinować — każdy miał na to swój ulubiony sposób, np. zabierając stare WIG-ówki lub radzieckie mapy topograficzne. Sytuacja na przestrzeni ostatnich kilku lat się jednak znacznie odmieniła.

Ukraińskie wydawnictwo ASSA / Karpackie Ścieżki pod wodzą Wasyla Hutariaka wypuściło stosunkowo niedawno bardzo dobre mapy. Jest to seria Ukraina. Odpoczywaj aktywnie (Україна. Відпочивай активно). Malowaniem i dokładnością odwzorowania terenu przypominają wydania Compassu, a skala 1:50 000 jest w sam raz. Mapy te świetnie sprawdzą się do wędrówek po Karpatach Ukraińskich. Choć nie chcę nikogo reklamować, to z czystym sumieniem je polecam.

Ciągle dochodzą nowe mapy, a znaczna większość Karpat Ukraińskich jest już nimi pokryta.

Do tej pory wydanych zostało 15 map:

Grzbiet Wododziałowy, Połonina Równa (Верховинський Вододільний хребет. Полонина Руна) — Sianki, Przełęcz Użocka, Pikuj, Połonina Runa, Ostra Hora, Liutańska Holica, Jawirnik, Żdeniewo
Wododziałowa Werchowyna (Вододільна Верховина) — Generalnie obszar pomiędzy Pikujem a Gorganami Zachodnimi: Trościan, Czarna Repa, przeł. Toruńska, przeł. Wołowiecka, Sławsko, Wołowiec, Ławoczne
Beskidy Skolskie (Сколівські бескиди) — Obszar wokół Skola
Borżawa (Боржава) — Wołowiec, Płaj, Wełyki Wierch, Stij, Wowczyj, Pilipiec, przeł. Pryslip, Miżhirja, Kuk, Korytyszcze, Kołoczawa
Pogórze Gorgańskie (Горганське низькогір'я) — Czyli trochę Beskidów Skolskich, Brzeżnych i niższych części (północnych) Gorganów: Iłemnia, Jaseń, Gorgan Ilemski, Osmołoda, Wyhoda, Mysliwka, Magura Skolska, Tuchla, Przełęcz Wyszkowska
Zachodnie Gorgany (Західні Горгани) — Wyszków, przeł. Toruńska, Wyszkiwskij Gorgan, Gorgan Iłemski, Jajko Iłemskie, Mołoda, Grofa, Osmołoda, Kołoczawa, Negrowiec, Strymba, Parenkie, Popadia
Centralne Gorgany (Центральні Горгани) — Ihrowiec, Sywula, Stara Huta, Rafajłowa, Połonina Czarna, Wielka Bratkowska, przeł. Okole, Bliźnica Wielka, Jasinia, Kwasy
Wschodnie Gorgany (Східні Горгани) — Doboszanka, Syniak, Chomiak, Bukowel, Gorgan Jawornicki, Deliatyn, Jaremcza, Tatarów, Jasinia, Łazeszczyna, Petros, Worochta, Howerla, Kukuł, Kostrycza, Rotyło

Świdowiec, Połonina Krasna (Свидовець. Полонина Красна) — Kołoczawa, Syhliański, Ust-Czorna, Tempa, Turbat, Ungariaska, Trojaska, przeł. Okole, Czarna Cisa, Jasinia, Bliźnica, Opresza, Kwasy, Rachów
Świdowiec (Свидовець) — trochę więcej Świdowca w stosunku do powyższej "Świdowiec, Połonina Krasna"
Czarnohora (Чорногора) — Jasinia, Kwasy, Petros, Howerla, Łuhy, Bohdan, Worochta, Kukuł, Rotyło, Rebra, Dzembronia, Pop Iwan, Szybene
Góry Pokuckie (Покутські гори) — Kosów, Wyżnica, Pisanyj Kamiń, przeł. Nimczycz, Ust-Putyła, Mikuliczyn, Hordi-Dobrotiwska, Worochta, Łysyna Kosmaćka, Rotyło, Gregit, Werchowina
Marmarosze (Мармароси) — Diłowe, Rachów, Pop Iwan Marmaroski, Petros Marmaroski, Bohdan, Meżypotoki, Nieneska, Vf. Farcau, Vf. Mihailecu, Stih, Raduł, Pop Iwan Czarnohorski, Szybene, Burkut, Kernycznyj, Baba Ludowa, Pochrebtyna, Czywczyn, Dukonia
Hryniawy i Czywczyny (Гринявські та Чивчинські гори) — Czywczyn, Łostuń, przeł. Łostuńska, Purul, Komanowa, Hnitessa, Sarata, przeł. Semenczuk, Jarowica, Tomnatyk, Szepit, Płoska, Wypczyna, Perkałab, Prełucznyj, Hostiw, Pniwie, Dukonia, Hołoszyna, Skupowa, Krynta, Werchowina
Jałowiczory, Wyżnicko-Strażowskie, Góry Bukowińskie (Буковинські гори) — Seliatyn, Niżnyj Jałowiec, Putyła, Wyżnica

Oto ich pokrycie (niestety mapka przestała być aktualizowana):

Koszt jednej mapy na Ukrainie to ok. 35-45 UAH (5-6 zł). Są również wersje laminowane.

Jeszcze do niedawna ciężko je było dostać w Polsce. Powoli jednak zaczynają się pojawiać w ofercie rodzimych księgarni, choć z kilkukrotną przebitką cenową.

Mapa do planowania

Do planowania wypraw w domowym zaciszu używam mojej mapy Karpat Ukraińskich. Umożliwia ona spojrzenie na ukraińskie góry w szerszej perspektywie, zorientowanie się gdzie co jest, jakie są możliwości dojazdu.

Na mapie znajdziemy przede wszystkim:

podział na pasma górskie wraz z zaznaczonymi ich granicami
bardziej charakterystyczne punkty (szczyty, przełęcze) tych pasm
działające i niedziałające linie kolejowe wraz ze wszystkimi przystankami/stacjami w górach
ważniejsze rzeki
wioski i miasteczka w górach jako dogodne miejsca startu/zakończenia wędrówki

→ przejdź do pobrania/zakupu poglądowej mapy Karpat Ukraińskich

Mapy cyfrowe (na telefon)

Najważniejsze, by działały offline. W tym przypadku polecam openstreetmap jako dane mapowe. Openstreetmap to taka wikipedia z mapami - każdy może ją tworzyć. Dzięki temu nieraz uda się znaleźć ścieżki, źródła czy inne ważne miejsca zaznaczone przez użytkowników, których to miejsc próżno szukać na innych np. papierowych mapach.

Dane z openstreetmap są otwarte, tzn. każda aplikacja może ich używać. Kwestia jedynie wyboru odpowiedniej aplikacji, która umożliwi pobranie danych z openstreetmap, by móc ich używać potem offline.

Pokrycie openstreetmap dla Karpat Ukraińskich jest skrajnie różne. W niektórych miejscach dane będą bardzo dokładne, w innych nie znajdziemy prawie nic. Dlatego polecam przed wyjazdem sprawdzić czy interesujący nas fragment jest wystarczająco dokładnie zmapowany.

Moimi ulubionymi aplikacjami tutaj są: Locus Map oraz maps.me.

Mapy historyczne

Temat rzeka - dla ciekawskich. Na początek polecam zacząć przygodę od zgłębienia katalogu przedwojennych, polskich map Wojskowego Instytutu Geograficznego. Czyli popularnych wigówek. Kopalnia wiedzy historycznej i etnograficznej.