Regionalizacja Karpat Słowackich

Góry

14 grudnia 2021
Adam Rugała

Słowacja to naprawdę karpacki kraj. Wszak aż 71% powierzchni naszego południowego sąsiada zajmują Karpaty (kiedy u nas jest to tylko 6%)!

Podstawowe informacje

W Karpatach Słowackich wydziela się 77 mezoregionów, które przekładają się na pasma górskie ale także pogórza, przedgórza, międzygórza, kotliny.

→ czytaj więcej skąd wzięło się tych 77 pozycji, głównie pasm górskich

Podział

Karpaty dzielą się wg Słowaków na następujące podprowincje:

Vonkajšie Západné Karpaty (Zewnętrzne Karpaty Zachodnie)

Czyli część najbardziej na północy, stykająca się z Czechami i Polską. Najwyższą kulminacją tutaj są Orawskie Beskidy (Oravské Beskydy) z Babią Górą.

Vnútorné Západné Karpaty (Wewnętrzne Karpaty Zachodnie)

Znakomita większość słowackich pasm górskich leży właśnie w Wewnętrznych Karpatach Zachodnich. Kulminacją tej podprowincji są Tatry, z górującym nad całymi Karpatami Gerlachem.

Vonkajšie Východné Karpaty (Zewnętrzne Karpaty Wschodnie)

Czyli na chłopski rozum przedłużenie naszego Beskidu Niskiego i Bieszczad na Słowację. Słowacy jednak nie wyróżniają takich pasm, a odpowiednio: Ondawską i Laborecką Wyżynę oraz Bukowskie Wierchy.

Co ciekawe, dla Słowaków Karpaty Wschodnie zaczynają się już od zachodnich stoków Lackowej. Natomiast dla nas, dopiero od Przełęczy Łupkowskiej.

Vnútorné Východné Karpaty (Wewnętrzne Karpaty Wschodnie)

Jedynym pasmem na Słowacji jest tutaj Wyhorlat.

Mapa

Mapa wszystkich karpackich celków (mezoregionów) na Słowacji, stworzona na potrzeby wyznaczenia Korony Karpat Słowackich.

Polska regionalizacja słowackich gór

Zarówno Kondracki lata temu, jak i całkiem niedawno naukowcy pod przewodnictwem prof. Solona z PAN (odpowiadającego za nową regionalizację polskich Karpat), również dzielili słowackie regiony, jednak trochę w innym stylu. Podaję ciekawsze różnice:

słowacki Beskid Niski - do niego Polacy zaliczają słowacki Busov, północny pas Pogórza Ondawskiego (Ondavská vrchovina) i Pogórza Laboreckiego (Laborecká vrchovina)
Działy Orawskie - Działy Orawskie z Polski przechodzą u Słowaków częściowo w Podbeskidzki Rów (Podbeskydská brázda), cześciowo w Pogórze Podbeskidzkie (Podbeskydská vrchovina)
Pogórza Przedtatrzańskie - Słowacy nie mają odpowiednika np. na zachodzie Pogórza Przedtatrzańskie przechodza w Skoruszyńskie Wierchy (Skorušinské vrchy)
Polacy wyróżniają Góry Straceńskie, Góry Stolickie, Murańską Płaninę na poziomie mezoregionu - dla Słowaków to wszystko jest Spišsko-gemerský kras
Kotlina Ipelska, Kotlina Luczeńska i Kotlina Rymawska - Polacy wyróżniają je wszystkie jako osobne mezoregiony, natomiast dla Słowaków to wszystko są mikregiony (słow. podcelok), wchodzące w skład Kotliny Południowosłowackiej (Juhoslovenskej kotlina)
Kotlina Trenczyńska, Kotlina Ilawska, Przełom Puchowski i Kotlina Bytczańska - znów to wszystko jest wydzielane przez Polaków do osobnych mezoregionów a dla Słowaków to jest Považské podolie
Góry Straceńskie (514.37), Murańska Płanina (514.34), Bruzda Górnohrońska (514.12) - również występują u Solona/Kondrackiego, ale Słowacy traktują je inaczej