Aragac - 4090 m

4 marca 2015
Adam Rugała

Legenda głosi, że pewnego dnia, gdy na szczycie Aragacu modlił się Grzegorz Oświeciciel (założyciel kościoła ormiańskiego), aby go oświecić, zeszła z nieba wiecznie paląca się latarnia. Ormianie wierzą, że latarnia wciąż tam jest, a zobaczyć ją mogą tylko ci o czystym sercu...

Informacje i charakterystyka

Choć Aragac nie zajmuje w sercach Ormian takiego miejsca jak Ararat, nie można przejść obojętnie obok faktu, iż jest to obecnie najwyższy szczyt nie tylko Armenii, ale także całego Małego Kaukazu.

Aragac (ang. Aragats, rus. Арагац, arm. Արագած) jest stratowulkanem, składającym się z 4 wierzchołków:

• północnego, najwyższego - 4090 m n.p.m.
• zachodniego - 4007 m n.p.m. (3995 m n.p.m.)
• wschodniego - 3901 m n.p.m.
• południowego - 3879 m n.p.m.

Ze szczytów Aragacu rozpościera się piękna panorama, przy dobrej widoczności ujrzymy stąd oddalony o ~80 km Ararat!

Woda

Z wodą nie powinniśmy mieć większych problemów - strumienie odnajdziemy wewnątrz krateru, w dolinie Geharot a także w okolicy Jeziora Kari.

Pogoda

Pogoda potrafi zmieniać się tu niesamowicie szybko - w ciągu 2-3 godzin byliśmy świadkami przejścia błękitnego aż po horyzont nieba w burzę i znów w błękitne, jak okiem sięgnąć, niebo.

Nawet w maju trzeba się liczyć z warunkami zimowymi - krzyż na południowym wierzchołku może być całkowicie przykryty pod śniegiem.

Dojazd

Poniżej przedstawiam 2 najmniej problematyczne dojazdy w masyw Aragacu:

Do wioski Aragac

Dojazd do wsi Aragac nie powinien stanowić wyzwania. Kursują tutaj regularne marszrutki z Erywania. Aragac leży przy drodze Asztarak - Spitak. Najlepiej wysiąść przy skrzyżowaniu w centrum wsi (40.487806°N, 44.356897°E).

Do Jeziora Kari przez wioskę Bjurakan

W Erywaniu udajemy się na dworzec autobusowy Kilikia - odchodzi stąd 6 autobusów dziennie w kierunku wsi Bjurakan. Przejazd ok. 32 km zajmuje 1 h i 40 minut. Autobusem jedziemy do samego końca wioski, tym samym wspinając się już na ok. 1600 m n.p.m.

Teraz pozostaje nam jeszcze pokonać ponad 1,5 km w pionie na dystansie 24 km - do Jeziora Kari. Oto opcje, jakie mamy:

1. łapać autostop
2. łapać płatny autostop
3. wynająć auto z kierowcą, który nas zawiezie na górę

Pierwsza opcja jest trudna, ponieważ zarówno pracownicy stacji meteo przy Jeziorze Kari jak i zaopatrzenie nieopodal leżącego lokalu dobrze wiedzą, że na turystach można zrobić biznes. Trzecia opcja może być dość droga, lecz prawdopodobnie najmniej czasochłonna. Polecam więc wariant drugi - po prostu zacząć wychodzić ze wsi w kierunku Kari Licz, łapać cokolwiek jedzie do góry i targować się. Wyjściowe ceny na tym odcinku wahają się w okolicach 8 000 - 12 000 AMD. Nam udało się wytargować 6 000 AMD, ale kierowca prosił by nie chwalić się, że za tyle nas tam zabrał.

Dojechanie do jeziora (40.472892°N, 44.183589°E) rozwalającą się ładą zajęło nam ok. 50 minut (po drodze przerwa na chłodzenie auta).

Trasa

Na początku polecam zapoznać się z mapą Aragacu.

 Masyw Aragacu ma niewątpliwie bardzo dużo do zaoferowania, m.in.:

• 4 wierzchołki do zdobycia (wschodni, południowy, północny, zachodni), z których 2 przekraczają magiczną barierę 4000 m n.p.m.
• wysokogórskie jezioro Kari (Kari Licz)
• krater Aragacu
• wodospad Geharot
• piękna dolina rzeki Geharot

Nasza trasa prawdopodobnie będzie więc zależeć od czasu jakim dysponujemy. Najkrócej zajmie nam dojazd do jeziora Kari, wejście na najpopularniejszy i najprostszy, południowy wierzchołek oraz powrót. Mając trochę więcej czasu można pokusić się o rozszerzenie wędrówki o zdobycie kolejnego wierzchołka lub/i zejście do krateru. Najlepiej jednak będzie jeśli nie musimy wracać w to samo miejsce - wówczas mając 2 dni (łącznie z dojazdami) można zaplanować przepiękną trasę przez cały masyw w następujący sposób: Jezioro Kari - Aragac południowy - Aragaz zachodni - krater - Aragac północny - Aragac wschodni - krater - wodospad Geharot - dolina rzeki Geharot - wieś Aragac.

Postaram opisać się poszczególne fragmenty powyższej trasy:

Jezioro Kari - Aragac południowy

Zaczynamy od Kari Licz (Քարի լիճ) - wysokogórskiego jeziora położonego na wysokości 3190 m n.p.m. (długość linii brzegowej - 1150 metrów). W czasie zimy pokryte jest śniegiem i lodem. Kari z ormiańskiego: kamienne, licz - jezioro. Po wschodniej stronie jeziora znajduje się stacja meteo. Rozkręca się też tutaj coś na kształt knajpy/schroniska.

Mamy do pokonania ok. 700 metrów w pionie na dystansie ok. 5 km. Wychodzimy drogą w kierunku północnym i rozpoczynamy podejście południowym zboczem. Ścieżki co jakiś czas znikają i się pojawiają. Nie jest to jednak problemem, ponieważ południowy wierzchołek widoczny jest bez przerwy. Po ok. 2 godzinach dochodzimy na szczyt (40.505378°N, 44.182975°E).

Z południowego Aragacu rozciąga się świetny widok na krater, pozostałe 3 wierzchołki, a także cały płaskowyż. Znajduje się tu krzyż, tabliczki pamiątkowe, kamienne kopczyki a także ułożony z kamieni schron, pozwalający zabiwakować przy dużym wietrze.

Aragac zachodni z przełęczy S-W

Przełęcz S-W (40.509400°N, 44.178308°E) to najbardziej dogodne miejsce na wejście do krateru od południa i zachodu. Siodło położone jest na wysokości 3796 m n.p.m. i dostać się do niego można z Jeziora Kari, krateru, a także bezpośrednio z południowego wierzchołka (uwaga - zejście w dość sypkim terenie).

Wejście na zachodni wierzchołek Aragacu nie powinno zająć nam więcej niż 25-30 minut. Startując z przełęczy, idziemy wyraźną ścieżką na północny zachód, a potem na północ. Należy uważać, wszak teren jest dość stromy i sypki.

Ze szczytu (40.513711°N, 44.176592°E) zobaczymy kolorowy krater, rozległe plateau (na zachodzie), natomiast na północnym wschodzie wznosi się bardzo postrzępiony, najwyższy, północny wierzchołek. Znajdują się tu 2 krzyże (pierwszy bezpośrednio na szczycie, drugi na północ od wierzchołka) oraz tablica pamiątkowa.

Zejście z przełęczy S-W do krateru

Nie powinno stanowić większego problemu.

Aragac z przełęczy N-E

Na położoną na 3730 m n.p.m. przełęcz łatwo dostaniemy się z wnętrza krateru. Zaczynamy podchodzenie wijącą się zakosami, miejscami stromą ścieżką. Raczej bez większych przeszkód dochodzimy do północnego przedwierzchołka (40.523103°N, 44.195289°E).

Chcąc zdobyć ten prawdziwy, najwyższy szczyt, trzeba pokonać dość sypką, wąską i przepaścistą grań. Taka wspinaczka nie powinna nam zająć dłużej niż 5-10 minut. Na najwyższym szczycie Armenii (40.523064°N, 44.194281°E) znajduje się oczywiście krzyż.

Wieś Aragac - wnętrze krateru Aragacu

Startując przy skrzyżowniu we wsi Aragac mamy do pokonania ok 1500 metrów w pionie, na dystansie ok. 18 km. Kierując się na zachód, wychodzimy z wioski. Wędrujemy piękną doliną wzdłuż rzeki Geharot, po pewnym czasie mijamy osady pasterzy-Jazydów, aż dochodzimy do wodospadu Geharot.

Ostro w prawo i idąc po ścieżce, wspinamy się zakosami po zboczu. Na wysokości 3200 m n.p.m. dochodzimy do trawiastego wypłaszczenia. Następnie wciąż prawą stroną wędrujemy w górę i dochodzimy do wnętrza krateru (40.511983°N, 44.194631°E).

Czasy

Oto nasze czasy przejść w masywie Aragacu:

• Kari Licz → wierzchołek południowy: ~3h
• wierzchołek południowy → przełęcz S-W: ~30m
• przełęcz S-W → wierzchołek zachodni: ~1h
• wierzchołek zachodni → przełęcz S-W: ~1h
• przełęcz S-W → kocioł → przełęcz E-N: ~1h 30m
• przełęcz E-N → wierzchołek północny: ~1h
• wierzchołek północny → kocioł na wys. ~3500 m: ~1h
• kocioł na wys. ~3500 m → kocioł na wys. ~3200 m (dobre miejsce na biwak): ~1h
• kocioł na wys. ~3200 m → centrum wioski Aragac: ~5h 30m

W praktyce wyglądało to tak:

• przyjazd późnym popołudniem nad jezioro Kari Licz; podejście pod wierzchołek południowy; biwak
• wejście na wierzchołek południowy, zachodni; przejście przez kocioł; wejście na wierzchołek północny; zejście przez kocioł na ~3200 m; biwak
• zejście doliną Geharot do wioski Aragac na ~12:00

FAQ

Czy jest szansa na wejście na północny szczyt i zejście w ciągu jednego dnia, bez noclegu? Którą drogą?

Zasadniczo mamy 2 drogi na Aragac. Jedna od Jeziora Kari, druga od wioski Aragac. 

Od Jeziora Kari dojście na północny wierzchołek zajęłoby ~6h. Zejście może trochę krócej, liczmy ~5h. Razem daje to 11h. Wejście na Aragac północny wydaje się więc realne tą trasą pod warunkiem, że 1) wystartujemy wcześnie rano z Jeziora Kari, co prawdopodobnie oznacza nocleg tam 2) że nie będziemy mieć problemów z wysokością/aklimatyzacją/samopoczuciem podczas drogi.

Droga od wsi Aragac jest dużo dłuższa i wymaga pokonania większych przewyższeń. Samo zejście z wierzchołka północnego do wsi zajęło nam ~7.5h. Jeśli dodamy do tego dłuższy czas na wejście (trzeba wbić z 2000 m w pionie) to raczej wydaje się to mało realne.

Podsumowując - wybrałbym opcję od Jeziora Kari - daje więcej możliwości, jest bardziej elastyczna i jest do zrobienia.

 

Zainteresował Cię ten wpis? Może warto podzielić się nim z innymi?

Adam Rugała

Tagi: Aragac, Armenia