Ubiór w Iranie

Relacje

20 maja 2016
Marta Rugała, Adam Rugała

W Islamskiej Republice Iranu obowiązuje prawo szariatu. To oznacza, że nie ma tu rozdzielności religii od państwa, a więc islam dyktuje nie tylko zwyczaje religijne ale także codzienne życie obywateli.

O proroku! Powiedz swoim żonom i swoim córkom, i kobietom wierzących, aby się szczelnie zakrywały swoimi okryciami. To jest najodpowiedniejszy sposób, aby były poznawane, a nie były obrażane.

Koran (33:59)

Modę obserwujemy codziennie na ulicy, sami staramy się dostosować do panujących tam wymogów. Ubiór — prozaiczna sprawa, a jednak nie daje zapomnieć o jakże odmiennym porządku tamtego świata.

Moda w Iranie

Przechadzając się po ulicach Teheranu jesteśmy świadkami podziałów modowych.

♀ Kobiety

Te różnice najwidoczniejsze są oczywiście u kobiet. Można powiedzieć, że mamy do czyniena z 2 typami:

z bardzo religijnymi i poprawnymi muzułmankami
z wyzwolonymi kobietami.

Te pierwsze nie rezygnują z czarnych czadorów, skrzętnie skrywają swoje krągłości, włosy oraz nogi pod płachtami materiału.

Drugie natomiast starają się jak najmniej ukryć, ale jednocześnie trzymać się hidżabu (wedle tradycji skromnego sposobu ubierania się). Oznacza to, że chusta owszem jest na głowie, ale odkrywa jak najwięcej włosów, a tunika/płaszczyk tzw. manto nie jest luźna, a często dość mocno podkreśla krągłości.

Znaczacym elementem stroju kobiecego jest ostry makijaż i manicure. Twarz i dłonie mogą pozostawiać odsłonięte, co atrakcyjne Iranki skrzętnie wykorzystują. Kiedyś głośno było o surowych karach za taką frywolną interpretację hidżabu i podkreślanie urody makijażem. Dziś już nie spotyka się na ulicach przedstawicieli policji obyczajowej, dotkliwie karcących niesforne kobiety.

♂ Mężczyźni

Mężczyźni zaskakują nas swoją elegancją, a na pewno bardzo schludnym wyglądem. Czasem zadziwia fakt, że nawet prosty sprzedawca na targu ma na sobie koszulę z kołnierzykiem i długim rękawem oraz eleganckie spodnie. Nie zdejmuje też pełnych skórzanych półbutów nawet w upalne dni.

Często jednak widywaliśmy Irańczyków, zwłaszcza młodych, ubranych w obcisłe koszulki z krótkim rękawem. Nawet trafił się ewenement w postaci miłośnika krótkich spodni i sandałów - prawdziwa rzadkość!

Perskie trendy

Można zaobserwować także nowy trend - powrót do tradycyjnych strojów perskich. Falbaniaste sukienki, kolorowe szale, nierzadko mieniące się złotem, barwne stroje. To rzadki ale radosny widok.

Są takie miejsca, które odznaczają się specyficznymi strojami. Takie regionalizmy obserwujemy w górskiej wiosce Abjane. Tutejsze kobiety ubierają tradycyjnie radosne chusty w motywy kwiatowe.

Ciepło, coraz cieplej

Im dalej na południe tym częściej widuje się mężczyzn w strojach dostosowanych do upałów. Na głowach mają turbany, noszą szerokie spodnie i luźne, długie przewiewne koszule.

Dzieci

Hidżab nie obowiązuje najmłodszych Irańczyków. Dzieci mogą się cieszyć wolnością i swobodą ubioru. Do czasu... Dla dziewczynek, które w wieku 9 lat zaczynają swoją przygodę z pierwszym czadorem. Od tego momentu są kobietami i obowiązuje je te same prawa, co dorosłe Iranki.

Ciekawą praktyką jest wykorzystywanie wizerunków dzieci w reklamach przeznaczonych dla dorosłych odbiorców. Jak pokazać szczęśliwą pannę młodą, rodem z "zachodu", w sukni ślubnej ale bez chusty na głowie?

Potrzeba takiej reklamy daje do myślenia, że życie w zaciszu domowym wygląda inaczej, nie obowiązuje tam hidżab. Zmienia się to jednak gdy w gościnę przychodzi mężczyzna spoza rodziny.

Jak się ubrać jadąc do Iranu?

♂ Mężczyźni

Długie spodnie i koszula z rękawami (mogą być krótkie). Proste! Taki strój wypada nosić mężczyznom w Iranie.

♀ Kobiety

Turystki mają nieco bardziej utrudnione zadanie. Obowiązkiem kobiety jest noszenie nakrycia głowy - chusty lub szalu. Dodatkowo zakazuje się noszenia:

krótkich rękawów (3/4 jest dozwolone)
dekoltów
krótkich spódnic, spodenek i sukienek

Dozwolona jest długa spódnica do ziemi, luźna tunika lub spodnie z luźnym płaszczem. Tunika lub płaszcz powinny sięgać co najmniej do połowy uda.

Nie należy rzucać się w oczy obcisłym strojem. Będąc turystką latem można sobie spokojnie pozwolić na odkrycie stóp, chodząc w sandałach.

W przypadku odwiedzin miejsc świętych kobiety mogą zostać poproszone o założenie czadoru - można go często wypożyczyć przed wejściem do świątyni.

W praktyce dobrym sposobem na komfortowy strój dla turystki są spodnie + długa koszula typu męskiego lub tunika i oczywiście chusta. Ważne żeby latem zadbać o przewiewne, cienkie materiały np. len, bawełna. Im dalej na południe Iranu się udamy tym bardziej gorąc da nam w kość.

Kolory

Kolorami stroju nie trzeba się przejmować. Dziś czarne ulice miast irańskich stają się nieco weselsze. Młode kobiety i mężczyźni coraz chętniej zakładają kolorowe stroje.

Powiew wolności

Islamskie prawo nie sięga wszędzie. Są takie miejsca, gdzie nieprzyzwyczajona do hidżabu turystka może czuć się swobodniej. Jakie to miejsca?

My odkryliśmy, że w górach, a nawet górskich schoniskach nikt nie przejmuje się strojem. Na odrobinę swobody w tym względzie można sobie też pozwolić na pustyni.